“Huế đem đến cho tôi nhiều thử thách thú vị”

Nhân dịp đầu năm mới 2022, thạc sĩ Andrea Teufel đã dành cho CTV Thừa Thiên Huế Cuối tuần một cuộc trao đổi cởi mở.

Chào bà, bà có thể giới thiệu cho độc giả đôi nét về cuộc sống và công việc của bà tại Việt Nam?

Năm 2003, lần đầu tiên tôi đến Huế với nhiệm vụ tu sửa những bức bích họa trong cung An Định. Dự án này được tài trợ nằm trong chương trình bảo tồn văn hóa của Bộ Ngoại giao Đức. Đến nay đã gần 19 năm. Từ đó, nước Đức tiếp tục tài trợ những dự án hợp tác của Hội Bảo tồn Di sản văn hóa (GEKE) và Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế nhằm mục đích gìn giữ Huế như thành phố di sản thế giới. Tính đến nay, đã có 5 dự án trải dài nhiều năm, mỗi một dự án với một chủ đề chuyên môn và nội dung khác nhau. Tuy nhiên, tất cả các dự án đều cùng chung một khái niệm về sự chuyển giao phối hợp và ứng dụng trực tiếp những kiến thức thực tiễn và lý thuyết về một phương thức bảo tồn – tu sửa dựa trên khoa học và thực nghiệm cho những người tham gia dự án về phía Việt Nam.

Th.S Andrea Teufel (CHLB Đức) nhận tôn vinh Trí thức Khoa học và Công nghệ tiêu biểu tỉnh năm 2019

Khởi đầu được xem là nhiệm vụ nhỏ và kéo dài 3 tháng trong một thành phố châu Á ở miền Viễn Đông ấy, lại thay đổi đời tôi sâu xa đến nỗi, nơi chốn này giờ đây với năm tháng đã trở thành trung tâm trong đời sống và công việc của tôi. Không phải đơn giản, với tư cách là một người châu Âu phái nữ, có thể hiểu thấu nền văn hóa châu Á, đặc biệt nền văn hóa Việt Nam, và còn đặc biệt hơn là nền văn hóa Huế. Nhưng nhờ vào lòng yêu thích vốn có, tôi đã luôn cởi mở, quan tâm và sẵn sàng nhập cuộc và thích nghi, tôi học hỏi được thêm thông qua công việc hàng ngày gần gũi với đội ngũ người Việt và những đồng nghiệp khác, chẳng hạn như những đồng nghiệp từ Đại học Huế và những người bạn của tôi. Điều ấy làm tôi thích thú và càng lúc càng thấy thú vị hơn. Hiện, tôi đang sống với Leopold, phu quân của tôi, mười năm trước anh ấy đã từ Pháp dọn về Huế, và với chú chó Việt Nam Loulou 16 tuổi. Chúng tôi thực sự rất thích ở đây bên bờ sông Hương.

ThS. Andrea Teufel và cộng sự dự án điện Phụng Tiên

Qua những dự án trùng tu di tích đã tham gia, điều gì khiến bà thấy tâm đắc nhất?

Đối với tôi, thành phố Huế đem đến rất nhiều nhiệm vụ và thử thách vô cùng thú vị. Ở đây có thể xác định khu vực căng thẳng nằm trong sự khó khăn bảo tồn những chất liệu dễ hư hoại và những kiến trúc được xây cất bằng những chất liệu ấy trong điều kiện thời tiết chỉ thuận lợi cho sự tàn phá, cộng thêm những đòi hỏi và hậu quả của những dòng khách thăm viếng ồ ạt. Làm thế nào để những di tích văn hóa và những công trình kiến trúc có một không hai, dễ bị hư hại ấy có thể chịu đựng được những sức ép, được bảo tồn một cách trung thực, được cống hiến và trao truyền cho du khách đầy ấn tượng và thú vị, câu hỏi ấy làm nên mục tiêu nghiên cứu trong lĩnh vực bảo tồn, tu sửa, bảo quản và là trọng tâm chính trong công việc của tôi. Chẳng hạn, những đồng nghiệp Việt Nam và tôi đã triển khai một phương pháp đáng tin cậy thích hợp trong mọi tình huống để khôi phục những kỹ thuật trang trí và trát vôi truyền thống của Việt Nam. Với công trình này và cách chúng tôi trao truyền phương pháp ấy cho những người tham gia dự án trong thời gian dài, chúng tôi đã được HUSTA và VUSTA trao giải thưởng sáng tạo hạng 3 vào năm 2018.