Đầm Vân Long nằm giữa thung lũng bốn bề là những dãy núi đá vôi tạo hình ngoạn mục và trong lòng còn tiềm ẩn nhiều hang động chưa được khám phá thuộc xã Gia Vân, huyện Gia Viễn, tỉnh Ninh Bình, cách Hà Nội khoảng 100km về phía Nam.
Với diện tích gần 3.500ha, đầm Vân Long là nơi tập trung hàng nghìn động, thực vật, thuỷ sinh lưu trú, sinh trưởng bên vách núi, trên bờ hoặc dưới nước. Theo thống kê, Vân Long có 457 loại thực vật bậc cao, đặc biệt có 8 loài được ghi trong sách đỏ Việt Nam: lát hoa, kiền, tuế lá rộng, cốt toái bổi, sắng bách bộ, mã tiền hoa tán; 39 loài thú, 72 loài chim, 32 loài bò sát lưỡng cư, 44 loài cá, 39 loài thủy sinh sinh vật, 79 loài côn trùng. Trong đó có 12 động vật quý hiếm: Voọc quần đùi trắng với 72 cá thể, lớn nhất Việt Nam là một trong năm loài linh trưởng, có nguy cơ đe dọa bị tuyệt chủng toàn cầu, gấu ngựa, sơn dương, cu li lớn, khỉ mặt đỏ; 9 loài bò sát được ghi trong sách đỏ Việt Nam như rắn hổ chúa, kỳ đà, trăn đất, rắn ráo trâu, tắc kè, cà cuống… Vào mùa khô, Vân Long là địa điểm trú đông của nhiều loài chim như cò ngàng lớn, mồng két, cò bợ, cò trắng, vạc di cư từ phương Bắc tới kiếm ăn. Vào tháng 5, tháng 7, khách du lịch có thể quan sát những tổ chim le hôi và trứng của chúng trong các cành cỏ lác sát mép nước.
Du khách quốc tế khám phá đầm Vân Long
Không chỉ là khu bảo tồn thiên nhiên ngập nước, Vân Long còn là nơi có nhiều cảnh quan và di tích văn hóa. Khu Vân Long có 32 hang động đẹp, nhiều hang động có giá trị phát triển du lịch như hàng Cá, hang Bóng, hang Rùa với chiều dài từ 100 – 250 mét. Đây là những hang xuyên thông núi với muôn ngàn nhũ đá mà chỉ có thiên nhiên mới tạo nên. Vẻ đẹp Vân Long sẽ chẳng được duyên dáng, thi vị nếu thiếu hình ảnh con thuyền nan mộc mạc, những cô gái chân quê quanh năm chống sào đưa khách thăm thú đây đó. Lên chiếc thuyền bé bắt đầu cuộc dạo chơi khi sương mù buổi sáng còn lãng đãng trên đầm nước trong vắt. Không gian mênh mông, tĩnh mịch đến mức nghe từng tiếng cá quãy mạnh lúc đớp mồi, tiếng ơi ới vang vọng từ xóm làng ở tận cuối con đê, phút chốc xuất hiện vài cánh chim bay vút về phía chân trời.
Trải nghiệm chèo thuyền độc mộc trên đầm Vân Long
Chiếc thuyền nan chở khách lướt nhẹ vào Kẽm Trắm – một hồ nước rộng lớn giữa núi non trùng điệp. Cảnh vật như bức tranh thuỷ mặc, vừa xa xăm vừa gần gũi thân quen… Đường vào thăm hang Cá, hang lớn nhất trong dãy núi Hoàng Quyển, thuyền phải lần lượt vượt qua nhiều đồng cỏ năn, cỏ lác mọc lúp xúp, những vũng nước mà người vãn cảnh tha hồ ngắm nhìn những loài thuỷ sinh xao động dưới làn nước trong veo. Câu chuyện dân gian kể rằng, xa xưa có người bắt được con cá chuối lớn đến vài ba người mang vác không xuể, nên mới đặt tên hang Cá. Hư thực thế nào chưa rõ, nhưng giờ hang Cá là nơi quần tụ, sinh sản của loài cá trê, cá rô, cá chuối… và trên hết nó là hang động đẹp, nửa chìm nửa nổi, với chiều dài 250m, xuyên suốt quả núi, tô điểm vô số nhũ đá lấp lánh, dáng hình phong phú mà thiên nhiên chạm khắc sau hàng trăm triệu năm. Vân Long còn có hàng trăm ngọn núi như Mèo Cào, núi Nghiên, Hòm Sách, Đá Bàn mỗi nơi một vẻ song đều có giá trị cho phát triển các loại hình du lịch.
Du khách quốc tế trải nghiệm dịch vụ tại Vân Long Garden
Ðến với Vân Long, du khách không thể không đến thăm cây thị 600 năm tuổi, qua những đồng lúa đến thăm chùa Chi Lễ rồi đến chùa Mai Trung, đền Ðức Thánh Nguyễn, khu danh thắng chùa và động Ðịch Lộng, di tích đền thờ Ðinh Tiên Hoàng, đền thờ Thánh Ngọ, đền Mẫu thờ Tứ vị Hồng Nương là bốn vị tướng của Trưng Trắc, Trưng Nhị, chùa Thanh Sơn Tự ở lưng chừng núi, chùa Tập Ninh, thăm bức tranh đá ở vách núi Mèo Cào…
Thưởng ngoạn phong cảnh thiên nhiên tuyệt mỹ và tắm mình trong bầu không khí tinh khiết, sẽ không ngoa khi nói rằng Vân Long cùng với Tam Cốc – Bích Động là Hạ Long cạn của Ninh Bình.
Minh Sơn
